Co roku w styczniu możemy usłyszeć o „Blue Monday” – rzekomo najbardziej depresyjnym dniu w roku. Według tej koncepcji, trzeci poniedziałek stycznia ma być dniem, w którym łączą się wszystkie czynniki pogarszające nastrój. Choć brzmi to naukowo, w rzeczywistości Blue Monday to mit, który powstał jako element kampanii marketingowej. Warto jednak przyjrzeć się bliżej, dlaczego początek roku bywa trudny dla wielu z nas i jak sobie z tym radzić.

Blue Monday – chwyt marketingowy w przebraniu nauki

Pojęcie Blue Monday pojawiło się po raz pierwszy w 2005 roku, za sprawą brytyjskiego psychologa Cliffa Arnalla. Arnall, na zlecenie biura podróży Sky Travel, zaproponował wzór matematyczny, który miał określać „najbardziej depresyjny dzień w roku”. W równaniu uwzględniono takie czynniki jak:

• krótki dzień i brak słońca,
• powrót do pracy po świątecznym wypoczynku,
• poziom zadłużenia po świętach,
• brak motywacji do realizacji noworocznych postanowień.

Choć brzmi to przekonująco, szybko okazało się, że wzór nie ma podstaw naukowych. Arnall przyznał, że był to element kampanii marketingowej, której celem było zachęcenie ludzi do rezerwowania zimowych wyjazdów. Wzór jest dużym uproszczeniem, a koncepcja Blue Monday – bardziej mitem niż rzeczywistością.

Dlaczego początek roku bywa trudny?

Chociaż Blue Monday to mit, nie można zaprzeczyć, że dla wielu osób styczeń to czas spadku nastroju. Dlaczego tak się dzieje? Oto kilka przyczyn:

1. Krótkie dni i brak światła słonecznego
   W zimie dni są krótsze, a słońce często chowa się za chmurami. Niedobór światła słonecznego wpływa na produkcję melatoniny i serotoniny – hormonów odpowiedzialnych za nasz nastrój. To może prowadzić do senności, zmęczenia i obniżonego samopoczucia.
2. Zmęczenie po świętach
   Okres świąteczny jest dla wielu osób czasem intensywnym – zarówno emocjonalnie, jak i fizycznie. Przygotowania, zakupy, spotkania rodzinne i obowiązki mogą wyczerpać energię. Po świętach, gdy napięcie opada, niektórzy odczuwają pustkę i spadek energii.
3. Presja noworocznych postanowień
   Na początku roku wiele osób stawia sobie ambitne cele – odchudzanie, zmiana pracy, nauka nowych umiejętności. Gdy po kilku tygodniach widzimy brak postępów, pojawia się frustracja i poczucie porażki.
4. Zimowa aura
   Mróz, szarość i ciemne wieczory mogą ograniczać aktywność na świeżym powietrzu, co prowadzi do mniejszej ilości ruchu i gorszego samopoczucia.
5. Sezonowe zaburzenia afektywne (SAD)
   Niektóre osoby cierpią na depresję sezonową, zwaną SAD (ang. Seasonal Affective Disorder). Objawia się ona obniżonym nastrojem, apatią i brakiem energii, szczególnie w miesiącach zimowych.

Jak poprawić swoje samopoczucie w styczniu?

Niezależnie od tego, czy odczuwasz spadek nastroju, czy chcesz po prostu zadbać o siebie, oto kilka sprawdzonych sposobów na lepsze samopoczucie:

1. Zadbaj o światło

Brak słońca można częściowo zrekompensować:

• Spędzaj czas na świeżym powietrzu w ciągu dnia – nawet 15 minut spaceru może poprawić nastrój.
• Wypróbuj lampy do terapii światłem – emitują one światło zbliżone do naturalnego, które może zmniejszyć objawy depresji sezonowej.

2. Wprowadź regularny ruch

Aktywność fizyczna podnosi poziom endorfin, znanych jako „hormony szczęścia”. Nie musisz od razu zaczynać intensywnych treningów – wystarczą spacery, joga czy taniec w domu.

3. Dbaj o zbilansowaną dietę

Twoje samopoczucie zależy także od tego, co jesz. Sięgaj po produkty bogate w:

• Witaminę D – znajdziesz ją w tłustych rybach (np. łososiu), jajkach i wzbogaconym mleku.
• Kwasy omega-3 – występują w orzechach, siemieniu lnianym i rybach.
• Magnez – obecny w kakao, orzechach i warzywach liściastych (np. sałacie i szpinaku).

4. Wyznaczaj realistyczne cele

Noworoczne postanowienia często są zbyt ambitne. Zamiast tego spróbuj:

• Dzielić cele na małe kroki.
• Świętować drobne sukcesy – każdy krok w dobrą stronę to osiągnięcie.

5. Dbaj o relacje społeczne

Samotność może pogłębiać uczucie smutku. Zadzwoń do bliskiej osoby, spotkaj się z przyjacielem, a jeśli masz ochotę – zaangażuj się w działania społeczne, np. wolontariat.

6. Ogranicz presję perfekcji

Pamiętaj, że nie musisz być doskonały. Pozwól sobie na gorszy dzień i traktuj go jako naturalną część życia.

7. Praktykuj wdzięczność

Każdego dnia spróbuj zapisać trzy rzeczy, za które jesteś wdzięczny. To prosty sposób na skupienie się na pozytywach w swoim życiu. Więcej treści na ten temat znajdziesz na naszym profilu na Facebooku!

Ciekawostki o Blue Monday i wpływie zimy na nastrój

• Dlaczego poniedziałek? Według badań, poniedziałki są dla wielu ludzi najtrudniejszym dniem tygodnia, niezależnie od pory roku. Wracamy wtedy do pracy i codziennych obowiązków po weekendowym odpoczynku.
• Czy Blue Monday ma swoje „odwrotne” święto? Niektórzy żartobliwie proponują „Yellow Monday” – najbardziej optymistyczny dzień w roku. Według tej koncepcji przypada on w okresie wakacyjnym, gdy słońce i długie dni wpływają na nas pozytywnie.
• Dlaczego zimą śpimy więcej? Brak słońca zwiększa produkcję melatoniny, co sprawia, że czujemy się bardziej senni. Nie jest to lenistwo, ale reakcja organizmu na zewnętrzne warunki.

Podsumowanie: mit Blue Monday a realne wyzwania

Blue Monday to chwyt marketingowy, który nie ma podstaw naukowych. Jednak początek roku bywa trudnym czasem, szczególnie zimą, gdy krótkie dni, chłód i presja postanowień mogą wpływać na nasze samopoczucie. Pamiętaj, że masz wpływ na to, jak się czujesz – dbając o światło, ruch, dietę i relacje, możesz poprawić swój nastrój.

Jeśli jednak odczuwasz długotrwałe pogorszenie nastroju, warto sięgnąć po pomoc specjalisty. Rozmowa z psychologiem lub terapeutą to krok w stronę lepszego życia. Zima minie, a z nią trudniejsze dni – wystarczy, że dasz sobie przestrzeń na troskę o siebie.